Hoạt động phát hành mới được khơi thông trở lại

Theo phân tích của FiinGroup, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục ghi nhận diễn biến tích cực trong những tháng đầu năm 2025, với đà tăng trưởng chủ yếu nhờ hoạt động phát hành mới được khơi thông trở lại. Tính đến cuối tháng 5, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành vượt 1,3 triệu tỷ đồng, tăng 2,9% so với tháng trước và cao hơn 9,3% so với cùng kỳ năm 2024.

Phần lớn dư nợ đến từ các đợt phát hành riêng lẻ, chiếm gần 88% quy mô toàn thị trường, với giá trị đạt gần 1,15 triệu tỷ đồng, chủ yếu do các ngân hàng và doanh nghiệp bất động sản phát hành. Ngược lại, trái phiếu phát hành ra công chúng không ghi nhận thêm đợt mới trong tháng 5, giữ nguyên quy mô 156 nghìn tỷ đồng, dù vẫn tăng 25% so với cùng kỳ năm trước.

Trong tháng 5, tổng lượng trái phiếu phát hành đạt 66,5 nghìn tỷ đồng toàn bộ đều theo hình thức riêng lẻ, tăng 36,3% so với tháng 4 và gấp đôi cùng kỳ 2024. Lũy kế 5 tháng đầu năm, tổng khối lượng phát hành đạt 140,4 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 78% so với cùng kỳ. Ngành ngân hàng tiếp tục giữ vai trò đầu tàu với giá trị phát hành tháng 5 lên tới 48,5 nghìn tỷ đồng, chiếm hơn 72% tổng phát hành trong tháng, tăng 46,8% so với tháng trước và hơn gấp đôi cùng kỳ năm trước.

Tính chung 5 tháng, các ngân hàng đã huy động gần 100,8 nghìn tỷ đồng qua kênh trái phiếu, cao gấp ba lần cùng kỳ nhưng mới chỉ tương đương 35% tổng phát hành của cả năm 2024. Việc đẩy mạnh phát hành cho thấy nhu cầu gia tăng vốn trung và dài hạn, đặc biệt ở các kỳ hạn trên 5 năm đủ điều kiện tính vào vốn cấp 2.

Ở chiều ngược lại, nhóm doanh nghiệp phi ngân hàng dù có dấu hiệu hồi phục nhưng tốc độ vẫn chậm. Trong tháng 5, giá trị phát hành của nhóm này đạt 18,1 nghìn tỷ đồng, tăng 14,2% so với tháng trước và tăng tới 88,1% so với cùng kỳ, song tính cả 5 tháng đầu năm, tổng giá trị phát hành mới chỉ đạt 39,7 nghìn tỷ đồng - giảm 9,3% so với cùng kỳ 2024. Ngành bất động sản tiếp tục dẫn dắt trong nhóm này, với 10,5 nghìn tỷ đồng phát hành trong tháng - tăng 69% so với cùng kỳ, dù giảm nhẹ so với tháng 4.

Đáng chú ý, chỉ trong 5 tháng, khối bất động sản đã phát hành khối lượng trái phiếu tương đương 80% cùng kỳ năm trước, phần nào cho thấy nỗ lực xoay xở nguồn vốn trước áp lực đáo hạn gần 69 nghìn tỷ đồng trong nửa cuối năm. Riêng nhóm VinGroup chiếm đến 60,9% giá trị phát hành của toàn khối Phi ngân hàng trong tháng, trong đó VinFast phát hành 5 nghìn tỷ đồng, giúp ngành ô tô và phụ tùng xếp vị trí thứ hai sau bất động sản.

Bên cạnh hoạt động phát hành, thị trường cũng ghi nhận sự sôi động trở lại ở chiều mua lại trước hạn. Tháng 5, các doanh nghiệp đã mua lại hơn 19,9 nghìn tỷ đồng trái phiếu - tăng 64% so với tháng 4, dù vẫn giảm nhẹ so với cùng kỳ. Tính từ đầu năm, tổng giá trị mua lại đạt 59,2 nghìn tỷ đồng - giảm 13% so với cùng kỳ 2024, trong đó riêng khối ngân hàng chiếm khoảng 34%.

Đáo hạn trái phiếu tăng mạnh

Cũng theo thống kê từ FiinTrade, đến ngày 17/6 cho thấy, các tổ chức phát hành đã thanh toán tổng cộng 67,3 nghìn tỷ đồng tiền gốc và lãi trái phiếu kể từ đầu năm 2025, tương đương khoảng 23% nghĩa vụ thanh toán cả năm. Trong tháng 6, dòng tiền dự kiến để chi trả trái phiếu ở mức khoảng 25 nghìn tỷ đồng và tăng lên 28,3 nghìn tỷ đồng trong tháng 7.

Tuy nhiên, những rủi ro thanh khoản vẫn chưa hoàn toàn được giải tỏa khi thị trường tiếp tục ghi nhận 13 mã trái phiếu thuộc 7 tổ chức phát hành rơi vào tình trạng chậm thanh toán trong tháng 5 tất cả đều là các đơn vị từng vi phạm nghĩa vụ chi trả trước đó.

Áp lực thanh toán trong tháng 7 dồn hoàn toàn vào khối phi ngân hàng, với tổng giá trị đáo hạn lên tới 19,2 nghìn tỷ đồng - tăng mạnh 67% so với tháng 6. Trong đó, nhóm bất động sản tiếp tục chiếm phần lớn với khoảng 12 nghìn tỷ đồng gần gấp đôi lượng đáo hạn của tháng trước và tương đương 62,8% tổng nghĩa vụ đáo hạn của khối này.

Lũy kế từ tháng 6 đến cuối năm, khối phi ngân hàng ước tính có tổng giá trị trái phiếu đến hạn lên tới 106,5 nghìn tỷ đồng, trong đó bất động sản chiếm áp đảo với gần 69 nghìn tỷ đồng tương đương 65% tổng nghĩa vụ đáo hạn.

Trong tháng 7, nhóm phi ngân hàng dự kiến cần dành khoảng 5,4 nghìn tỷ đồng để trả lãi trái phiếu giảm 22% so với tháng 6, phản ánh phần nào sự hạ nhiệt sau giai đoạn căng thẳng vừa qua. Tuy nhiên, bất động sản vẫn là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn nhất với khoảng 34% tổng lãi phải trả trong tháng.

Trên thị trường thứ cấp, tín hiệu hồi phục cũng dần rõ nét. Trong tháng 5, tổng giá trị giao dịch trái phiếu doanh nghiệp đạt khoảng 115,2 nghìn tỷ đồng, bình quân gần 5,8 nghìn tỷ đồng mỗi ngày tăng gần 10% so với tháng 4 và hơn 13% so với cùng kỳ năm trước. Giao dịch tập trung chủ yếu vào trái phiếu do khối ngân hàng và bất động sản phát hành, chiếm tới 82,6% tổng giá trị thị trường, trong đó phần lớn là các trái phiếu kỳ hạn ngắn từ 1 đến 3 năm.